Witamina B9 (kwas foliowy) – właściwości, dawkowanie, uzupełnienie niedoboru 0

Witamina B9 nazywana najczęściej kwasem foliowym, a sporadycznie również folacyną należy do organicznych związków chemicznych. Jej naturalna produkcja w organizmie człowieka odbywa się z udziałem bakterii probiotycznych. Jak ustalono do tej pory, w przyrodzie występuje około 20 form kwasu foliowego.

Witaminy z grupy B są bardzo ważne. Każda pełni ważniejsze lub nieco mniej istotne role, jedne uzupełnimy bardzo łatwo, inne zaś wymagają spore zaangażowania by nie dopuścić do niedoborów. Kwas foliowy niestety należy do dosyć trudnej grupy i większość ludzi posiada pewne niedobory tego mikroelementu. Co ważniejsze jednak, jego rola w organizmie, w tym również w naszym zdrowiu jest bardzo ważne, dlatego należy dbać o Jego prawidłowy poziom ze szczególną uwaga.

Najważniejsze źródła występowania witaminy B9 (kwasu foliowego)

Witamina B9 czy też B11 jest dość specyficzna, a jej magazynowanie przez organizm jest dość krótkotrwałe. W praktyce oznacza to, że szybko opuszcza nasze ciało, dlatego konieczne jest jej regularne uzupełnianie aby nie dopuszczać do stanów znaczących niedoborów. Ponadto kwas foliowy w żywności jest stosunkowo trudny do utrzymywania. Co oznacza to w praktyce?

Długie gotowanie, zbyt wysokie temperatury oraz wielodniowe przechowywanie żywności bardzo niekorzystnie wpływają na Jego zawartość i powodują degradację. Z tego też względu za najlepsze źródła kwasu foliowego w diecie uważa się przede wszystkim produkty niskoprzetworzone oraz surowe. Wszelkiego rodzaju obróbka termiczna powinna być krótkotrwała, jeśli zależy nam na zachowaniu właściwości kwasu foliowego.

Warto włączyć do diety przede wszystkim surowe warzywa, szczególnie wartościowe są te, o ciemnozielonej barwie jak np. szpinak, jarmuż, brokuły czy brukselka. Wartościowe pod kontem obecności kwasu foliowego są również nasiona roślin strączkowych, a także nieoczyszczone produkty zbożowe. Wszelkiego rodzaju brązowe ryże, pełnoziarniste pieczywo czy kasze gryczane będą bardzo pożądane w naszej diecie pod kontem realizacji zapotrzebowania na kwas foliowy. Dodajmy, że wybierając tego rodzaju produkty przyczyniamy się również do dostarczenia wartościowych witamin i minerałów, jak chociażby magnez, potas oraz cynk.

Witamina B9 (kwas foliowy) – wpływ na organizm

Kwas foliowy posiada ogromne znaczenie w kwestiach genetycznych. Przede wszystkim jest bardzo ważnym składnikiem wchodzącym w budowę kwasów nukleinowych, odpowiedzialnych za powstawania DNA. Zabezpiecza nas także przed wieloma chorobami, posiadając między innymi potwierdzone klinicznie właściwości w zmniejszaniu ryzyka występowania anemii. Kwas foliowy odpowiada za komórki naszego ciała, warunkując ich wzrost, rozwój, sprawność i funkcjonowania. Bez niego cały mechanizm ich pracy jest ograniczony i prowadzi do rozwoju licznych zaburzeń czy ograniczeń.

Witamina B11 to zdrowie na wielu płaszczyznach, tyczy się do również udziału w produkcji homocysteiny. Poziom tego aminokwasu jest bardzo ważny, gdyż nieprawidłowości mogą być przyczyną poważnych chorób jak np. zawał mięśnia sercowego. Kwas foliowy to zdrowie całego organizmu i teoria odnośnie tego, że jest to najważniejsza witamina z grupy B nie wydaje się w tym przypadku być ani trochę przesadzona.

Zdecydowanie najpopularniejszą rolą jaką pełni kwas foliowy jest prawidłowy rozwój płodu i noworodków, dlatego każdy lekarz prowadzący ciąże zaleca swoim pacjentkom Jego przyjmowanie. Jest niezbędny do prawidłowego rozwoju ciała i mózgu noworodków, a także dba o ich masę i harmonijny rozwój. Bardzo często kobiety które nie mają świadomości przyjmowania kwasu foliowego znajdują się w grupie ryzyka tzw. ciąży zagrożonej. U noworodków bardzo ważne jest tzw. cewa nerwowa, którą również obejmuje działanie protekcyjne kwasu foliowego.

Według wielu badań wykonywanych szczególnie w ostatnich latach może wpływać korzystnie na profilaktykę antynowotworową. Póki co zostało to potwierdzone w przypadku kobiet cierpiących na raka macicy.

Niedobór kwasu foliowego

Kwas foliowego, podobnie jak inne związki witaminowe czy mineralne powinien znajdować się w optymalnej ilości w organizmie i Jego zbyt wysoki lub zbyt niski poziom nie jest pożądany. Niedobory witaminy B9 wiążą się z bardzo poważnymi konsekwencjami przede wszystkim dla kobiet w ciąży. Jest to bezpośrednia przyczyna pojawienia się wad cewy nerwowej, dlatego mimo iż mamy do czynienia z suplementem diety, w tym przypadku kontrola lekarska jest praktyką obowiązkową i pod żadnym pretekstem nie powinna być lekceważona.

Pozostałe skutki niedoboru to oczywiście zaburzenia w odbudowie komórek oraz słaba produkcja czerwonych krwinek, co również może prowadzić do chorób czy anemii. Jak większość witamin z grupy B, tak i również kwas foliowy jest bardzo ważny z punktu widzenia układu nerwowego. Oznacza to ryzyko występowania zmęczenia, senności, problemów z koncentracją oraz ogólne pogorszenie jakości pracy naszego mózgu. Choć kwas foliowy nie wpływa na te aspekty w tak znaczący sposób jak topowe suplementy oparte o topowe składniki w tym zakresie, między innymi Infinite Brain czy Animis Omniscienti, to jednak nie należy bagatelizować Jego roli.

Kwas foliowy to również warunkowanie pracy układu pokarmowego i bardzo często w raz z jego nieprawidłowym poziomem dokuczają nam biegunki, odwodnienie, brak chęci na spożywanie jakichkolwiek pokarmów, a w konsekwencji tego utrata prawidłowej masy ciała. Niedobory witaminy B9 są szczególnie niebezpieczne u dzieci, gdyż mogą być czynnikiem ograniczającym wzrost.

Suplementacja kwasem foliowym

Jest to produkt szeroko dostępny, a sama suplementacja jest u większości osób jak najbardziej wskazana. Tyczy się to przede wszystkim jak wspomnieliśmy już kobiet w ciąży, jednak ze względu na niską stabilność kwasu foliowego w organizmie, a także stosunkowo duże ryzyko niedobór spowodowane ubogością naszej diety warto włączyć go do przynajmniej okresowej suplementacji. Jeśli nie stwierdzamy u siebie dużych niedoborów w zupełności wystarczy nam kompleksowy preparat zawierający wszystkie witaminy z grupy B.

Bibliografia:

1. Effect of B9 and B12 vitamin intake on semen parameters and fertility of men with MTHFR polymorphisms.
2. Vitamins B1, B2, B3 and B9 – Occurrence, Biosynthesis Pathways and Functions in Human Nutrition.
3. Stability of folic acid under several parameters.
4. Folate (vitamin B9) and vitamin B12 and their function in the maintenance of nuclear and mitochondrial genome integrity.
5. Folic acid and primary prevention of neural tube defects: A review.
6. The Interest of Folic Acid in Targeted Photodynamic Therapy.
7. Folic acid: neurochemistry, metabolism and relationship to depression.
8. Insight into the interaction of human serum albumin with folic acid: A biophysical study.

Konsultacja merytoryczna: LEK. MARCIN KUBISA