Witamina B15 (kwas pangamowy) – opis, działanie, występowanie, źródła 1

Kwas pangamowy jest organicznym związkiem chemicznym, który zaliczany jest do witamin z grupy B pod nazwą B-15. Jest stosunkowo młody, gdyż został odkryty dopiero w roku 1951 Ernesta Krebsa i od tego czasu trwają nad nim liczne badania mające za zadanie ustalić potencjalne właściwości. Udowodniono, że uczestniczy w procesach oddychania komórkowego, jednak lista potencjalnych korzyści jest znacznie dłuższa.

Witaminę b-15 często nazywamy również dimetyloglicyną. Póki co największą popularnością cieszy się w Europie wschodniej, w wielu krajach zachodnich jest wciąż mało popularna i stosunkowo rzadko korzystamy z jej właściwości. Możemy nawet uznać, że jest stosunkowo niedoceniane w kontekście korzyści jakie oferuje.

Produkty spożywcze zawierające witaminę B15 (kwas pangamowy)

Kwas pangamowy nie jest tak szeroko rozpowszechniony w żywności jak niektóre witaminy z grupy B, dlatego stosując diety monotematyczne i wykluczające Jego źródła możemy narazić się na występowania niedoborów. Oczywiście, śladowe ilości znajdziemy w wielu produktach spożywczych, jednak lista wartościowych źródeł witaminy B15 nie jest już tak okazała. W czym zatem warto jej szukać?

Warto wyróżnić przede wszystkim pełnowartościowe i nieoczyszczone zboża jak np. ryż brązowy, który uchodzi za cenne źródło pozyskiwania kwasu pangamowego. Występuje ponadto w niektórych rodzajach nasion czy pestek np, dyni oraz słonecznika. Alternatywą są także drożdże piwne, będące obfite w ten mikroelement. Ważne jednak, że promieniowanie UV może prowadzić do utraty właściwości i dezaktywację biologiczną, co koniecznie należy mieć na uwadze. Dobrej jakości tłuszcze z tranu oraz inne witaminy z grupy B korzystnie wpływają na jej przyswajalność.

Kwas pangamowy – wpływ na organizm

Jest to aktywny składnik wielu procesów metabolicznych dotyczących między innymi lipidów bądź też wykorzystywania glukozy. Może gromadzić się w wątrobie jeśli jest podawana doustnie w większych dawkach np. w postaci suplementów diety. Kwas pangamowy według dotychczas przeprowadzonych badań największą efektywność osiąga przy dłuższej suplementacji. Działa wzmacniająco na cały organizm, w tym także mięśnie szkieletowe oraz układ nerwowy. Może przyspieszać regeneracje u osób mocno aktywnych i prowadzących sportowy tryb życia.

Szeroki wpływ na organizm to ważna cecha witaminy b15 podnosząca jej uniwersalność. Jest bardzo cenna również dla osób spożywających sporo tłuszczy pochodzenia zwierzęcego, gdyż może korzystnie wpływać na poziom cholesterolu we krwi, a ponadto chroni i odtłuszcza naszą wątrobę. W niektórych krajach duże dawki kwasu pangamowego były częścią stosowanych terapii u osób uzależnionych od alkoholu. Wspierały one przywrócenie organizmu do dobrej kondycji pod względem fizycznym. Zastosowanie medyczne dotyczy również autyzmu u dzieci. Jest to rozwiązanie rekomendowane przez wielu psychiatrów, choć można odnieść wrażenie, że w ostatnich kilku latach nieco straciło na popularności, co może wynikać z dostępności nowych metod leczenia.

Niezaprzeczalnie jednak wciąż budzi uznanie w walce z chorobami skóry. Łuszczyca czy trądzik są obecnie znacznie bardziej rozpowszechnione i częściej diagnozowane. Kwas pangamowy podawany doustnie może zmniejszać objawy oraz prowadzić przy odpowiedniej terapii nawet do całkowitego wyleczenia tych przypadłości. Jest uznany przez dermatologów w wielu krajach świata. Sprawdza się także przy obniżonej odporności oraz tendencji do niektórych rodzajów alergii. Potencjalnie może posiadać wpływ na ochronę mięśnia sercowego przed niedokrwieniem, jednak potrzebujemy więcej badań na ten temat niż mamy na dzień dzisiejszy do dyspozycji.

Niedobór witaminy B15

Witaminę B-15 stosujemy przede wszystkim w celach profilaktycznych przed licznymi chorobami, a także jako suplement diety o charakterystyce wzmacniającej cały organizm fizycznie oraz mentalnie. Skutkami jej długotrwałych niedoborów mogą być więc tak naprawdę liczne choroby czy dolegliwości, które mają szerokie podłoże. Z całą pewnością zmiany skórne, reakcje alergiczne czy spadek odporności może być sygnałem zbyt niskiej podaży kwasu pangamowego w naszej diecie.

Substancji tej szczególnie powinni przyjrzeć się sportowcy, gdyż właściwości powiązane z pracą naszych mięśni są potwierdzone przez badania kliniczne. Jeśli odczuwamy nadmierne drżenie i zmęczenie całego układu mięśniowego, mimo zapewnienia prawidłowej regeneracji, wówczas z pewnością warto rozważyć suplementację kwasem pangamowym. Istotny jest również jego wpływ na układ nerwowy oraz rozwój dzieci. Przyjmuje się, że długotrwałe niedobory mogą również niekorzystnie wpływać na pamięć, jednak pamiętajmy że to złożona dolegliwość na którą wpływ ma mnóstwo czynników, a niedobór witaminy b-15 może być jedną z nich.

Suplementacja kwasem pangamowym

Przyjmowanie doustne witaminy b-15 to właściwie jedyny sposób na uzupełnienie jej niedoborów. Ze względu na wąskie grono produktów spożywczych, które mogą ją zawierać warto wykorzystać suplementy jeśli odczuwamy jej niedobory. Są one jednak wspólne z wieloma witaminami z całej rodziny B-Complex, dlatego można również wykorzystać kompleksowy preparat. Jeśli jednak decydujemy się na witaminę B-15 solo, wybierajmy wysokiej jakości, sprawdzone produkty, które będą cieszyć się dobrą opinią na rynku.

Naszym zdaniem szczególnie pomocna może być u dzieci w walce z autyzmem oraz osobach zmagających się z łuszczycą. Są to kwestie w których posiada sporo potwierdzonych badań, co jest niezwykle istotne. W racjonalnych dawkach nie wykazuje żadnych skutków ubocznych. Wbrew temu, że jest to mało popularny środek cieszy się raczej dobrą renomą u lekarzy, więc możemy mieć nadzieje na zwiększenie jej popularności, co oczywiście będzie skutkowało także łatwiejszym dostępem i niższą ceną.

Bibliografia:

1. Critical evaluation of the current studies on pangamic acid–vitamin B15.
2. Pangamic acid (vitamin B 15, pangametin, sopangamine): Its composition and determination in pharmaceutical dosage forms.
3. The effect of pangamic acid on maximal treadmill performance.
4. Mutagenicity of dichloroacetate, an ingredient of some formulations of pangamic acid (trade-named „vitamin B15”).
5. Mutagenicity of diisopropylamine dichloroacetate, the „active constituent” of vitamin B15 (pangamic acid).
6. The effect of long-term enrichment of diet with selenium, vitamin E and B15 on the activity of certain enzymes in rat brain.
7. The application of ferrihydroxamic complexes to photocolorimetric determination of drugs. Part 2: Quantitative determination of calcium pangamate (vitamin B15) and its calcium gluconate mixtures.

Konsultacja merytoryczna: LEK. MARCIN KUBISA