Jak powstaje krew? 0

Krew jest fascynująca. Do tej pory, pomimo niezwykle rozwiniętej technologii, człowiek nie potrafi odtworzyć i wyprodukować krwi dla własnych potrzeb. Tylko krew może zastąpić krew.

Czym jest krew?

Krew jest cieczą, która krąży po całym Twoim ciele, docierając do wszystkich komórek. Każda dojrzała krwinka w  ciągu zaledwie 120 dni swojego życia przebywa drogę blisko 500 km w Twoich naczyniach krwionośnych. Choć masz ich biliony, każda z nich jest na wagę złota. Krwinki są jak żołnierze wyszkoleni do zadań specjalnych – perfekcyjnie znają swoje obowiązki i za wszelką cenę chcą wykonać je dobrze.

Rola krwi jest bardzo ważna – musi utrzymać komórki przy życiu. Wraz z nią do każdej pojedynczej komórki docierają tlen, ważne hormony, witaminy i minerały. Do tego jest ona tak uczynna, że nie robi pustych przebiegów – wracając, zabiera ze sobą „śmieci komórkowe” i dwutlenek węgla, który mógłby udusić komórkę, gdyby nie dotarł do niej ponownie tlen.

Krew zapewnia bezpieczeństwo

Ciągły obieg po organizmie tego, co niezbędne i wymiana za zużyte substraty. Krwinki to najserdeczniejsi handlowcy: dostarczają Ci tlenu, witamin, minerałów, hormonów, koniecznych białek i  pierwiastków. Zapłatą za nie jest zabranie z  komórki substancji zużytych, niepotrzebnych, toksycznych i szkodzących komórce.

Twój układ odpornościowy jest częścią tego cennego płynu. To od jego sprawności zależy to, czy cierpisz na alergie czy choroby autoimmunologiczne, np. RZS. Od pracy Twojej krwi zależy również to, czy groźne są dla Ciebie pasożyty, bakterie lub wirusy. Kiedy Twoja krew będzie silna i prawidłowo wytwarzana, niegroźne Ci będą żadne ataki z ich strony.

Utrzymanie temperatury Twojego ciała oraz pH

Twoja krew dba o to, żeby nie było Ci ani za zimno, ani za gorąco, by każdy narząd miał optymalne warunki do pracy. Krew dba o to, żeby Twoje narządy się nie ugotowały, kiedy np. wchodzisz do sauny, ani też nie wyziębiły, kiedy morsujesz. Dociera tam, gdzie jest najbardziej potrzebna i albo gasi pożar, albo rozpala (rumieńce na twarzy albo uczucie gorąca w palcach rąk i nóg, kiedy wejdziesz z mrozu do ciepłego pomieszczenia).

Nasze ciało uwielbia być w równowadze (i nie mam tu na myśli stania na cienkiej linie nad przepaścią). Jesteśmy tak zaprojektowani, że wszystkie procesy zachodzące w ciele odbywają się w stałych warunkach. Przykładowo, odczyn pH naszej krwi ma ścisły zakres 7,35–7,45 i tylko w tych ściśle określonych warunkach nasze ciało pracuje jak trzeba. Zobacz, jak mały jest to zakres. Nawet niewielkie odchylenia będą prowadziły do poważnych zaburzeń, np. jeśli zejdziemy poniżej 7,35, rozwijać się będzie kwasica, a powyżej 7,45 – zasadowica. Oba te stany są zagrożeniem dla życia! Twoja krew 24 godziny na dobę pracuje w pocie czoła, robiąc wszystko, by utrzymać stałe środowisko w celu ochrony Twojego życia.

Krzepnięcie krwi

Jak to się dzieje, że po skaleczeniu rana się goi? To nie magia, lecz kolejny proces, za który odpowiada zdrowa krew. Jeśli krwinki są w dobrym stanie, nie dopuszczą do wykrwawienia się, gdy się zranisz. Szybko pojawią się na miejscu i uruchomią procesy gojenia rany i zaczopowania krwawienia. Jeśli liczba krwinek i ich aktywność będzie prawidłowa, nie dojdzie też do zakrzepów i zatorów, czyli stanów, które mogą skończyć się nawet zawałem czy udarem. Bardzo ważną rolę pełni tutaj witamina K, decydując się na suplementację warto wybierać formę K2-MK7.

To dzięki krążącej krwi organizm wie, co dzieje się w danej partii ciała. We krwi przenoszone są hormony, enzymy, witaminy, minerały i cząstki naszego układu odpornościowego. Krew jest ogromnym źródłem informacji dla wszystkich tkanek. Przykładowo, kiedy masz niedokrwistość, to zarówno nerki, jak i serce dostają tę informację lub „wyczuwają”, że w Twoim organizmie jest za mało krwi i natychmiast uruchamiają linię produkcyjną nowych komórek krwi w celu wyrównania niedoborów. Kiedy w organizmie jest niedokrwistość, komórki otrzymują mniej tlenu i rozwija się niedotlenienie. Dodatkowo dochodzi do zwiększenia stężenia dwutlenku węgla we krwi, bo więcej się go transportuje w osoczu przy zmniejszonej liczbie erytrocytów. Prowadzi to do pobudzenia tzw. chemoreceptorów. Nerki produkują erytropoetynę, szpik kostny zaczyna przestawiać się na produkcję erytrocytów, a w międzyczasie serce przyspiesza, żeby wyrównać swoją pracą zbyt małą podaż tlenu.

Jakie substancje transportuje nasza krew?

Dostarcza tlen. To, że oddychasz, to jedno. Gdyby nie Twoja krew, wdychane powietrze nie miałoby szansy dotrzeć do komórek ciała. Krew jest zatem niezbędna do oddychania. Mało tego, musi dotrzeć do każdej spośród bilionów komórek, które posiadamy, żeby każdej z nich dostarczyć życiodajnego tlenu i jedzenia pod postacią składników odżywczych! Do tego jeszcze zabiera z komórek substancje szkodliwe, zużyte i niepotrzebne. Idealna wymiana, prawda? Przy transporcie krwi przydatne stają się wszystkie suplementy oparte o boostery tlenku azotu oraz kilka popularnych aminokwasów i ich pochodnych jak cytrulina czy agmatyna, a także ceniona postać karnityny – GPLC.

Do wszystkich komórek i  narządów dostarcza pożywienie. Kiedy coś zjesz i zajdzie proces trawienia, kolejnym krokiem będzie wchłanianie. Gdy cokolwiek zostaje wchłonięte do środka naszego organizmu, trafia prosto do krwi i wraz z nią rusza spełniać swoją powinność, dostarczając pożywienie najbardziej potrzebującym niczym Czerwony Krzyż. Krew przenosi witaminy, minerały, glukozę, aminokwasy i tłuszcze z Twoich jelit do wątroby, a z niej – na tkanki całego organizmu. Tak więc odżywianie Twoich komórek nie zależy tylko od tego, co zjesz, ale też od tego, czy Twoja krew będzie mogła to dostarczyć na miejsce.

Równowaga hormonów. Zespół napięcia przedmiesiączkowego znany jest nie tylko kobietom. Na własnej skórze doświadcza go każdy mężczyzna, który ma lub miał styczność z miesiączkującą kobietą. Zmiany nastrojów, nerwowość i ochota na różne smaki biorą się z zaburzonej równowagi hormonów. Te hormony krążą po ciele właśnie za pomocą krwi. Podobnie jest u panów – kiedy mamy problemy z układem krążenia, męskie hormony nie mogą dotrzeć tam, gdzie powinny i potem oglądamy mnóstwo reklam środków na potencję dla panów. Tymczasem za transport hormonów po ciele odpowiada krew. Może więc zamiast pędzić do apteki po leki na potencję czy na zły humor, zajmiemy się jakością krążącej krwi? Oczywiście erekcja wynika z zahamowania odpływu krwi z żył prącia, a zdolność tych naczyń do skurczu jest zależna od stanów zapalnych, stężenia androgenów i estrogenów oraz, oczywiście, od neuroprzekaźników. Dlatego w tym wypadku dbanie o kondycję naczyń krwionośnych jest priorytetem. Na płaszczyźnie hormonów płciowych warto zadbać o ich regulację w przypadku zaburzeń np. poprzez boostery testosteronu czy DIM, stabilizujący estradiol, szczególnie u kobiet.

Szpik kostny

Krew nie pojawia się znikąd. Jest produkowana w każdej mikrosekundzie Twojego życia. Za tę funkcję odpowiada szpik kostny. To ta lekko słodka substancja znajdująca się w kościach. Być może lubisz wyjadać szpik z kości albo pamiętasz jego smak z czasów dzieciństwa – wiele dzieci odczuwa silną potrzebę spożywania szpiku. Kiedy przełamiesz kość, zobaczysz właśnie szpik. Choć kości wydają się nieruchome, to zachodzi w nich całe mnóstwo koniecznych do życia procesów, w tym właśnie wytwarzanie Twojej krwi.

W Twoim ciele krąży ok. 6 litrów krwi, która w ciągu minuty jest w stanie rozprowadzić się po całym organizmie. Krwinki żyją średnio 120 dni, czyli ok. 3–4 miesiące, i  są w  tym czasie na bieżąco usuwane oraz wymieniane. Usuwaniem zużytych krwinek zajmuje się głównie śledziona, a wytwarzaniem – głównie szpik kostny. Czerwone krwinki są praktycznie samowystarczalne, nie mają jądra komórkowego, a ich głównym zadaniem jest dostarczanie tlenu oraz substancji odżywczych do komórek ciała. Szpik pracuje nieustannie. Do sprawnego odtwarzania krwi konieczne są też dobrze pracujące nerki (to one wytwarzają erytropoetynę konieczną do stymulacji krwiotworzenia) oraz śledziona (żeby nie usuwała więcej niż ma usuwać).

Podsumowanie

Krew jest dla człowieka bardzo ważna, śmiało możemy powiedzieć, że bez niej nie byłoby życia. Zapewne jeszcze wiele lat naukowej pracy i doświadczeń przed nami, nim uda się nam znaleźć sposób na jej zastąpienie lub syntetyczną produkcję. Póki co jest ona dla nas konieczna i tylko ona sama może być dla siebie alternatywą.

Bibliografia:

1. Effect of tannic acid on blood components and functions.
2. Impact of oral anticoagulation on proximal femur fractures treated within 24 h – A retrospective chart review.
3. Intra-bone bone marrow transplantation from hCD47 transgenic pigs to baboons prolongs chimerism to >60 days and promotes increased porcine lung transplant survival.
4. Anna Dmoszyńska, Tadeusz Robak (red.): Podstawy hematologii. Lublin: Czelej, 2003, s. 129-154.
5. Robert F. Schmidt, Florian Lang, Gerhard Thews: Physiologie des Menschen. Springer, Berlin 2004