Jeszcze kilka lat temu pytając o Aszwagandę w sklepie z suplementami diety prawdopodobnie wzbudzilibyśmy wielkie zdziwienia na twarzy sprzedawcy. Obecnie jednak nikt nie wyobraża sobie, by ten suplement nie był dostępny i to przynajmniej z kilku różnych marek, o zróżnicowanej standaryzacji i wielkości opakowań. Śmiało możemy powiedzieć, że jest to związek mogący powalczyć o tytuł najbardziej wygranego suplementu ostatnich 3 lat. Możemy w branży kulturystyki i fitness zaobserwować różne trendy, zmiany w odżywianiu, treningu oraz tym bardziej suplementacji. Coraz częściej odchodzi się od tzw. „starej szkoły”, a dominują nowinki na których skuteczność przedstawia się wiele badań.
Jak już wspominaliśmy Żeń-Szeń Indyjski okazuje się być największym wygranym. Z suplementu bardzo deficytowego, który był doceniany przez niezwykle wąskie grono odbiorców stał się prawdziwym hitem,a w ofercie ma go niemal każdy liczący się producent odżywek i suplementów. Co więcej, mówimy tutaj nie tylko o monopreparatach, ale również złożonych produktach o działaniu uspokajającym, witalizującym, wspierającym regenerację czy nawet boosterach hormonalnych. Ze względu na bardzo szeroki zakres działania idealnie wkomponowuje się w wymagania współczesnych sportowców, a referencje naukowe bezsprzecznie potwierdzają skuteczność Ashwagandhy. Obecnie wchodzi w skład tak cenionych i uznanych na świecie produktów jak Erase Fast czy CEL M-Test.
Witania Ospała nazywana też Żeń-Szeniem Indyjskim wykorzystywana jest w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej już od wielu lat. Wykorzystywane są zarówno owoce, jak i korzeń i to ten drugi element cieszy się zdecydowania największym uznaniem. Większość z nas tak na prawdę nie zdaje sobie sprawy w jakim celu stosuje Aszwagandhę i wiedza ogranicza się do tego, że jest adaptogenem. Oczywiście to, że nie każdy będzie specjalistą od suplementacji nie jest niczym złym, jeśli jednak Wy pragniecie poznać właściwości tej cudownej rośliny to zapraszamy do lektury.
Spis treści
Ashwagandha – na co pomaga?
Podstawowa właściwość to działanie adaptogenne, a więc łagodzenie negatywnych skutków związanych ze stresem. Czy oznacza to, że przyjmując Żeń-szeń Indyjski nie będziemy się denerwować? Nie, jednak stres to nie tylko nerwy, ale również pozostawianie wielu negatywnych skutków w naszym organizmie, a te możemy ograniczać poprzez przyjmowanie adaptogenów.
Jednym z ciekawszych właściwości suplementu jest poprawa funkcjonowania naszego mózgu. Już w tradycyjnej medycynie ludowej jako tonik o działaniu witalizującym. Również bardzo często możemy spotkać się z opiniami wielu osób na temat wzrostu koncentracji i skupienia. Niektóre z badań sugerują również, że regularna suplementacja Aszwagandą wspiera wyjście z początkowych faz stanów depresyjnych. Co więcej, nie są to jedynie kosmetyczne różnice, a wyniki są realnie zbliżone do podawania imipraminy, co przy braku właściwości uzależniających i skutków ubocznych jest przełomową informacją. Kolejnym bardzo ważnym aspektem, który od kilkudziesięciu miesięcy jest intensywnie badany to związek witanolidów (substancji czynnych z aszwagandy) z chorobą Alzheimera. W pierwszych badaniach, które przeprowadzono na gryzoniach użyto tylko i wyłącznie sproszkowanego korzenia, bez określonego stopnia standaryzacji. Wyniki były zdumiewające, gdyż u szczurów doszło do około 50 procentowego zahamowania rozwoju włókiem odpowiadających między innymi za tworzenie się peptydu rozwijającego Alzheimera.
Istotnym aspektem, choć póki co ciągle pozostającym w sferze badań jest również wpływ Aszwagandy na nowotwory. Podobnie jak w przypadku zapobiegania rozwojowi wielu chorób, tak również tutaj główną rolę pełnią witanolidy. Najważniejszą informacją jest fakt, że mogą one wspierać nasz organizm w walce z nowotworem trzustki czy jelit czy płuc, jednak pozostawiając w dobrym stanie komórki zdrowe, a jest to niezwykle istotne dla zachowania przyzwoitego samopoczucia i pewnego rodzaju homeostazy przy nowotworach.
Oczywiście to nie koniec fenomenalnych właściwości Żeń-Szenia Indyjskiego. Wspominaliśmy już o Jego udziale w złożonych suplementach z wysokiej półki i oczywiście nie jest to dziełem przypadku. Spełnia tam rolę nie tylko adaptogenu czy dodatku, ale również jest naturalnym boosterem testosteronu. Jak wykazują badania jest znacznie ciekawą opcją od wielu monopreparatów, które głównie wykorzystywane są we wsparciu produkcji męskich hormonów płciowych, a w przypadku Ashwagandhy jest to tylko jedna z wielu właściwości. Z pewnością w przypadku tej rośliny nie sprawdza się stwierdzenie, że jeśli coś jest do wszystkiego, to tak na prawdę jest do niczego. Aszwaganda to zaprzeczenie tej teorii, jednak wracając do do testosteronu, podkreślmy że różnicę w Brytyjskim badaniu wynosiły od 6,7 do nawet 23% w stężeniu wolnego testosteronu w osoczu krwi. Nie znamy precyzyjnego mechanizmu działaniu i wciąż pozostają wątpliwości czy jest to działanie bezpośrednie na układ hormonalny czy też może powiązanie z mniejszymi skutkami stresu. Tak czy inaczej jest to suplement zdecydowanie godny polecania w terapii mającej na celu wzrost testosteronu.
Wpływ Ashwagandha na poziom stresu
Jeśli za całego, niezwykle szerokiego zakresu działania Aszwagandy mielibyśmy wybrać jedną właściwość, która wyróżnia ten suplement to z pewnością większość z nas wskaże na właściwości przydatne w walce ze stresem. Jest to najmocniejszy punkt tej rośliny, a więc działania adaptogenne za które została doceniona najwcześniej. Podkreślmy jednak na starcie, że wszystkie pozytywne właściwości i w większości opinie użytkowników dotyczą standaryzowanych produktów, gdzie otrzymujemy deklarowaną ilość witanolidów. Wybierać sproszkowany susz musimy się liczyć ze słabszym działaniem bądź jego brakiem, dlatego nieco niższa cena nie powinna być traktowana tutaj jak okazja.
Adaptogeny pełnią rolę protekcyjną w układzie nerwowym i w najprostszych słowach możemy porównać ich działanie do kamizelki kuloodpornej. Nie sprawi że pocisk nas nie trawi, lecz zmniejszy ewentualne szkody. Podobnie działają właśnie roślinny o właściwościach adaptogennych, nie sprawią że nie będziemy się denerwować, lecz nasz układ nerwowy będzie znacznie mniej obciążony. Takich roślin jest wiele z czego co najmniej kilka ma potwierdzone właściwości w tym kierunku i jest godna uwagi jak Rhodiola Rosea czy Bacopa Monnieri, jednak z jakiegoś powodu to właśnie Ashwagandha uważana jest za ten, o zdecydowanie największym potencjale. Pamiętajmy, że nie posiada ona właściwości bezpośrednio obniżającym kortyzolu, co niestety często i błędnie się jej przypisuje. Dzięki niej jednak czynniki stresowe są o wiele łagodniejsze dla CUN.
Bardzo istotnym elementem jest również zmniejszenie wpływu stresu na mózg, które w tym przypadku może sięgać ponad 50%. Jest to bardzo imponujący wynik, a dzięki temu znacznie podnosimy swoje zdolności kognitywne, co jest dodatkowym plusem przyjmowania aszwagandy. Jako że suplementy diety z definicji leczyć nie mogą, to użyjemy synonimów by opisać działania „naprawcze” jakie ten adaptogen również wykazuje w związku z nadmiernym stresem. Objawia się to przede wszystkim zwiększoną komunikacją pomiędzy komórkami nerwowymi, a także naturalna i stopniowa ich odbudowa. Im dłuższa suplementacja Aszwagandą, tym lepsze efekty możemy osiągnąć. To tylko potwierdza, że część jej ponad przeciętnych właściwości najlepiej odczuwamy w raz z czasem.
Ashwagandha a odchudzanie
Sporo osób zadaje sobie pytanie – po co umieszczać adaptogeny w spalaczach tłuszczu?
Odpowiedzi najczęściej są podobne, ze względu na ich właściwości poprawiające samopoczucie, jednak w przypadku Aszwagandy możemy mówić o czymś zdecydowanie więcej.
Na przykładzie ekstraktu KSM-66 przeprowadzono ciekawe badania, których wyniki są niejako odpowiedzią na postawione przez nas pytanie. Otóż ta roślina może bezpośrednio prowadzić do lepszych efektów w procesie redukcji tkanki tłuszczowej i wcale nie mamy na myśli tylko i wyłącznie lepszego samopoczucia. Otóż zmianom uległy takie parametry jak poziom tkanki tłuszczowej, a ponadto zdecydowana większość osób badanych zadeklarowała zmniejszone odczuwanie apetytu. Ponadto przyjmowana razem ze związkami termogenicznymi łagodzi ich negatywny wpływ na układ nerwowy oraz pomaga ustabilizować poziom energii w ciągu dnia. Dodajmy, że badanie zostało przeprowadzane na osobach zdrowych w zróżnicowanym wieku, a dawka dobowa wynosiła 300 mg opatentowanego ekstraktu KSM-66, oczywiście standaryzowanego na obecność witanolidów. Całość trwała 8 tygodni, a innym ciekawym wnioskiem jest obniżony poziom stresu średnio o prawie 30%.
Żeń-Szeń Indyjski jest bardzo ciekawą opcją suplementacji dla osób zmagających się z dolegliwościami zdrowotnymi, które jest potrzebują wsparcia w swoim odchudzaniu. Poprzez zróżnicowane mechanizmy działania masa ciała pod wpływem Ashwagandhy ulega stopniowemu zmniejszeniu, a najważniejszy związek ma z tym zapewne skuteczne blokowanie apetytu oraz poprawa samopoczucia. Wiele osób podkreśla, że kluczowa staje się mniejsza podatność na stres, jednak póki co nie mamy precyzyjnych dowodów by potwierdzić taką teorie.
Ashwagandha i wpływ na niepłodność
Niepłodność to ciągle temat tabu szczególnie u mężczyzn, którzy taką dolegliwość traktują jako ogromny cios dla swojego ego. Czasami w akcie desperacji decydujemy się wydawać wiele pieniędzy na produkty mające jedynie potencjał marketingowy, tymczasem okazuje się, że za niewielkie pieniądze możemy wesprzeć walkę z naszą dolegliwością. Mowa oczywiście o omawianej aszwagandzie i kolejnej jej niedocenianej właściwości. Wspominaliśmy już o jej wpływie na kluczowy, wolny testosteron u mężczyzn. Tym czasem nie jest to jedyna właściwość z grona typowo męskich spraw. Jak pokazują badania możemy wykorzystywać ją również do zwiększenia naszych zdolności płodnych.
Głównym mechanizmem działania jest poprawa jakości męskiego nasienia oraz zwiększenie ruchliwości plemników. Co ważne, w tym zakresie przeprowadzono jedne z bardziej wiarygodnych badań na terenie Indii. Istotny jest fakt wzięcia w nich udziału grupy aż 150 mężczyzn w wieku produkcyjnym, z czego połowa to osoby zdrowe, a druga część ze zdiagnozowaną niepłodnością. Po 6 tygodniowej suplementacji aszwagandą w obu tych grupach zaobserowowano poprawę, a w grupie z osobami chorymi wynosiła ona nawet kilkanaście procent. Co ważne pod wpływem korzenia aszwagandy zwiększyła się nie tylko ruchliwość plemników, ale również ich ilość, a jest to główna przyczyna niepłodności u mężczyzn. W tym celu warto łączyć ten adaptogen z Żeń-Szeniem Malezyjskim, znanym głównie jako Tongkat Ali.
Interakcje ashwy z innymi lekami, ziołami
Jest to naturalne zioło dlatego nie należy się obawiać działań niepożądanych, nawet w połączeniu z innymi preparatami. Jak już wiemy, aszwaganda wchodzi w skład wielu złożonych suplementów diety, gdzie często jest jednym z kilku czy nawet kilkunastu składników aktywnych. Z większością innych adaptogenów wykazuje działanie synergistyczne, co tylko podkreśla pełne bezpieczeństwo. Ważne jest stosowanie rozsądnych dawek, które oczywiście w zależności od naszego celu można nieco zwiększać, jednak nie zalecamy przyjmować ogromnych ilości tej rośliny stanowiące kilku krotność dawek klinicznych.
Jedynym ograniczeniem o jakie możemy mieć wątpliwości to przyjmowanie silnych leków psychotropowych. Ze względu na właściwości uspokajające tego suplementu nie powinna być ona przyjmowana razem z nimi by nie zakłócać działania i go nie naśladować. Nie mniej nie uważamy by mogło to negatywnie odbić się na naszym zdrowiu, jednak przyjmując silne leki pod opieką specjalisty warto dać się poprowadzić farmakologicznie. Nie mniej suplementacja aszwagandą może się okazać strzałem w dziesiątkę po zakończeniu leczenia.
Jak do tej pory żadne z badań nie sugeruje kolidowania żeń-szenia indyjskiego z jakimikolwiek innymi suplementami diety, zarówno o charakterystyce prozdrowotnej, jak i również typowo sportowej.
Ashwagandha – przeciwwskazania
Jak wspomnieliśmy przeciwwskazaniem są silne leki psychotropowe, uspokajające czy też przeciwpadaczkowe. Jeśli cierpimy na tak poważne schorzenia, każdą decyzję i suplementacji nawet produktami naturalnymi powinniśmy konsultować z lekarzem specjalistą. Według niektórych źródeł problemem mogą być także silne leki przeciwbólowe, jednak w tym zakresie nie mamy wciąż precyzyjnych wytycznych.
Poza lekami oczywiście warto podkreślić kobiety w ciąży, które również nie powinny korzystać z tego suplementu. Tyczy się to również okresu laktacji, jednak w tym kierunku zdania wśród ekspertów są mocno podzielone. Suplementy z aszwagandą nie wykazują same w sobie skutków ubocznych, jednak jak w przypadku każdego produktu może dochodzić do reakcji alergicznych co warto mieć na uwadze. Na ogól jest to swędzenie czy niewielkie zaczerwienienia, które szybko mijają i nie niosą poważniejszych konsekwencji.
Jak widać, Ashwagandha jest wciąż suplementem niedocenianym, mimo tak nagłego wzrostu popularności. Oczywiście uznajemy ją jako doskonały adaptogen, tymczasem jej rola jest znacznie szersza, a skuteczność nierzadko przekracza nasze wyobrażenia o tej niepozornej roślinie jaką jest Witania ospała.
Bibliografia:
- Kędziela B.,Przegląd czasopism zagranicznych. Nowości bibliograficzne, „Postępy Fitoterapii” 2013, nr 3.
Obidoska G., Sadowska A., Rośliny o działaniu adaptogennym, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. - Growth inhibition of human tumor cell lines by withanolides from Withania somnifera leaves.
- Withania somnifera improves semen quality by regulating reproductive hormone levels and oxidative stress in seminal plasma of infertile males.
- Reversal of paclitaxel induced neutropenia by Withania somnifera in mice.
- Effects of Withania somnifera in patients of schizophrenia: A randomized, double blind, placebo controlled pilot trial study
- Andallu B, Radhika B. Hypoglycemic, diuretic and hypocholesterolemic effect of Winter cherry (Withania somnifera, Dunal) root. Indian J Exp Biol. 2000;38:607–9.
- Visavadiya NP, Narasimhacharya AV. Hypocholesteromic and antioxidant effects of Withania somnifera (Dunal) in hypercholesteremic rats. Phytomedicine. 2007;14:136–42
- Efficacy and Safety of Ashwagandha (Withania somnifera (L.) Dunal) Root Extract in Improving Memory and Cognitive Functions.
- Scientific basis for the therapeutic use of Withania somnifera (ashwagandha): a review.
- Withania somnifera Root Extract Enhances Chemotherapy through 'Priming’.
- Neuropharmacological Properties of Withania somnifera – Indian Ginseng: An Overview on Experimental Evidence with Emphasis on Clinical Trials and Patents.
- Withanolides from Withania somnifera Dunal: development of cellular technology and their production.
- Withania somnifera shows a protective effect in monocrotaline-induced pulmonary hypertension.