Anemia i niedokrwistość – jak zapobiegać? 0

Wszystkie rodzaje niedokrwistości prowadzą do niedotlenienia komórek, a przez to ich coraz gorszej pracy i ryzyka obumierania w wyniku niedotlenienia i niedożywienia. Do tego w dłuższej perspektywie obciążają cały układ sercowo-naczyniowy. Serce cały czas (nawet w spoczynku) musi pompować więcej krwi, ponieważ chce ratować sytuację i dostarczyć jak najwięcej życiodajnej cieczy komórkom. Jednak ciecz ta jest zbyt niskiej jakości, co kończy się przeciążeniem serca i w konsekwencji może spowodować niewydolność serca albo zawał.

Jak czuje się osoba z niedokrwistością?

Osoba z niedokrwistością czuje się osłabiona, bez energii. Czuje, że nie jest sobą, nie ma dawnej werwy ani ochoty do życia i codziennych obowiązków. Łatwo się męczy i łapie zadyszkę. Nie ma ochoty na aktywność fizyczną, bo czuje, że nie podoła, że to ją bardzo zmęczy. Do tego cierpi na braki pamięci, problemy z  koncentracją, obniżenie nastroju. Może pojawiać się albo nadmierna senność, albo wręcz problem z zasypianiem i wyciszaniem, ponieważ często tachykardii, czyli przyspieszonemu biciu serca ze zwiększoną ilością uderzeń na minutę, towarzyszą niepokój i uczucie kołatania serca. Osoba taka czuje się zestresowana, a gdy gwałtownie wstanie, może mieć mroczki przed oczami lub uczucie, że zaraz zemdleje. Szybko traci cierpliwość i koncentrację. Może czytać 10 razy to samo zdanie lub fragment tekstu i nadal nie wiedzieć, o czym czyta. Często traci wątek, kiedy coś opowiada, ciągle czegoś szuka, bo nie pamięta, gdzie zostawiła np. klucze. Coraz trudniej złapać z nią kontakt i wycofuje się z życia zawodowego oraz społecznego. Wielu specjalistów zaleca suplementację NSI-189 który nasila produkcje komórek neuronalnych bądź Oxiracetamem.

Niedokrwistość może prowadzić do rozwoju depresji. Anemia to bardzo poważne schorzenie, o którym nie można powiedzieć, że „taki już Twój urok” albo że dzisiaj słaba krew to norma. Zawsze należy szukać przyczyny i rozwiązania problemu. Pogorszenie nastroju i samopoczucia to pierwszy objaw tej choroby, której skutki często są niestety śmiertelne.

Czy osoby szczupłe częściej zapadają na anemię?

Nie ma takiej zależności, choć tak się utarło. Często mówi się o osobach szczupłych, że są anemiczne, jednak masa ciała nie jest żadnym wyznacznikiem tego, czy zapadniemy na anemię czy nie. Przykładowo, osoby otyłe, u których tkanka tłuszczowa wydziela masę prozapalnych czynników, na dodatek prowadzące ubogą w substancje odżywcze dietę opierającą się np. na pszenicy, pieczywie, makaronach pszennych itp. są zdecydowanie bardziej narażone na wystąpienie anemii. Tu wyznacznikiem jest raczej stan zdrowia i styl życia niż sam aspekt masy ciała. Pamiętajmy, że otyłość sama w sobie jest nawet bardziej ryzykowna od anemii, gdyż często jest lekceważona, tymczasem stanowi globalny problem i warto podjąć odpowiednie kroki w postaci zdrowej diety i dobrych tabletek odchudzających.

Dlaczego to kobiety częściej zapadają na anemię?

U kobiet, ze względu na cykliczne zmiany związane z miesiączkowaniem, istnieje ryzyko utraty dużej ilości krwi w trakcie krwawienia miesięcznego. Jeśli do tego anemia trafi na podatny grunt, czyli na osobę ze źle zbilansowaną dietą, niesprzyjającym zdrowiu stylem życia, problemami z trawieniem czy wchłanianiem, to będzie dużo łatwiej ujawnić się obrazowi anemii niż gdyby dotyczyło to mężczyzny. Często dobrym rozwiązaniem są probiotyki lub enzymy trawienne.

Kobiety w ciąży mają zwiększone zapotrzebowanie na żelazo, ponieważ potrzebuje go również rozwijające się w niej dziecko. Dlatego u pań w ciąży, jeżeli nie zwiększą one podaży składników odżywczych, w  tym żelaza, szybciej dochodzi do powstania niedoborów i  związanej z tym anemii. Jeśli jednak kobieta będzie dobrze odżywiona i zadba o siebie, zabezpieczając się przed niedoborami żelaza, anemia wcale nie musi się pojawić.

Czy anemia może być związana z nowotworem?

Tak, zwłaszcza jeśli utrzymuje się długo w naszych wynikach i pomimo zmian w diecie, suplementacji prozdrowotnej czy stylu życia oraz leczenia preparatami z żelazem wciąż się odnawia. Wtedy warto udać się do hematologa, wykonać specjalistyczne badania (np. mielogram) dociekające, gdzie występuje problem i skąd się on wziął. Również u osób starszych, jeśli pojawiają się symptomy takie jak tracenie na wadze (pomimo braku zmian w diecie i stylu życia) i pogłębia się anemia w obrazie morfologii, to trzeba zdecydowanie zareagować i podjąć działania, które potwierdzą lub wykluczą podejrzenie nowotworu (najczęściej raka jelita grubego – często długotrwałe utajone krwawienie). Należy wybrać się do specjalisty, który wdroży odpowiednią diagnostykę, najlepiej do hematologa.

Jak się odżywiać w anemii i jak jej zapobiegać?

Ten temat zostanie rozwinięty w części dotyczącej diety i postępowania dla zdrowej krwi, jednak w kilku słowach warto do niego nawiązać jeszcze zanim zagłębimy się w analizę wyników. Jeśli wczytywałeś się we wcześniejsze fragmenty dotyczące wytwarzania krwi i budowy naszych krwinek, to wiesz już, że bez odpowiednich składników odżywczych się nie da. Niezbędne są witaminy z grupy B (zwłaszcza B12) czy kwas foliowy, a także żelazo. Oczywiście znaczenie ma tu jeszcze wiele aspektów diety: odpowiednie spożycie białek, tłuszczów i węglowodanów, odpowiednia dla danej osoby częstość i ilość spożywanych posiłków czy właściwa kaloryczność zapewniająca komórkom dobrobyt. Dużą role według najnowszych badań odgrywa także Sulbutiamina.

W dużym skrócie: warto, by dieta była obfita w bogate źródła żelaza najlepiej przyswajalnego, czyli przede wszystkim żółtka jaj, podroby (w tym wątróbkę) i czerwone mięso. Do tego naturalne źródła folianów, chlorofilu, przeciwutleniaczy i witaminy C (poprawia ona wchłanianie żelaza), czyli zielone warzywa, sałaty, warzywa i owoce bogate w witaminę C (np. czerwona porzeczka, czerwona papryka). Możesz przyrządzać sobie rozmaite koktajle warzywno-owocowe – w części dotyczącej diety dla zdrowia krwi znajdziesz przykładowe przepisy.

Jakie są podstawowe przyczyny niedokrwistości?

Do podstawowych przyczyn niedokrwistości należą:

• duża utrata krwi spowodowana urazami, operacjami, zabiegami medycznymi, zranieniami;
• utrata krwi podczas miesiączki, przy intensywnych krwawieniach z nosa lub hemoroidów, wewnętrzna utrata krwi w związku ze stanami zapalnymi w przewodzie pokarmowym, np. choroba wrzodowa żołądka, zapalenie uchyłków esicy, polipy jelita grubego,
• wrodzona predyspozycja wynikająca z  tzw. przetoki tętniczożylnej (tkanki mogą być niedokrwione, ponieważ krew omija mikrokrążenie, ale morfologia jest wtedy prawidłowa, uzyskujemy więc takie same objawy mimo prawidłowych wyników badań),
• zmniejszone wytwarzanie erytrocytów w szpiku kostnym – upośledzenie produkcji czerwonych krwinek albo wytwarzanie dysfunkcyjnych erytrocytów (np. talasemia),
• zaburzone podziały komórkowe w  komórkach macierzystych, np. poprzez niedobory witaminy B12 i  innych kofaktorów pilnujących prawidłowego wytwarzania czerwonych krwinek, zaburzone różnicowanie komórek macierzystych ze względu na upośledzenie pracy szpiku kostnego (anemia hipoplastyczna i aplastyczna, niedokrwistość wynikająca z zajęcia szpiku przez naciek nowotworowy),
• niedokrwistości syderoblastyczne – przez zablokowaną możliwość wykorzystania żelaza nie jest ono transportowane do blastów, lecz wyłapywane przez białka wychwytujące żelazo (hepcydynę); dzieje się tak np. w przewlekłych stanach zapalnych,
• zaburzone dojrzewanie komórek przez niedobory np. żelaza (zaburzenia rozwoju cytoplazmy komórek) czy witaminy B12 i  kwasu foliowego (zaburzenia rozwoju jądra komórkowego) oraz w przebiegu chorób przewlekłych,

Podsumowanie

W przypadku anemii i niedokrwistości kluczową rolę odgrywa prowadzony tryb życia i właściwe odżywianie. Dieta nie powinna być w tym okresie bagatelizowana i dostarczać wszystkich cennych związków, które w tym trudnym okresie są nam niezbędne.

Bibliografia:

1. Successful treatment with daratumumab for post-HSCT refractory hemolytic anemia.
2. Anemia and leukopenia following intravenous colloidal silver infusions-Clinical and hematological features, unique peripheral blood film appearance and effective therapy with supplemental oral copper and apheresis.
3. NHEJ-Mediated Repair of CRISPR-Cas9-Induced DNA Breaks Efficiently Corrects Mutations in HSPCs from Patients with Fanconi Anemia.
4. Niedokrwistość
5. Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne, t. II. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2005, s. 1464, 2084 (red.): Choroby wewnętrzne, t. II. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2005, s. 1464, 2084