Krzem – opis, działanie, występowanie, źródła 0

Po raz pierwszy krzem otrzymano w roku 1824, jednak historia jego odkrycia jest jeszcze nieco dłuższa i sięga wieku XVIII. Jest to pierwiastek chemiczny który występuje bardzo obficie w przyrodzie, zaraz to tlenie to właśnie krzem znajduje się w największej ilości w przyrodzie. Należy do niezbędnych mikroelementów dla życia człowieka.

Krzem znany jest przede wszystkim z funkcji odpowiadających naszej urodzie, szczególnie ważny dla włosów skóry i paznokci. Nie mniej pełni w organizmie wiele więcej funkcji, a Jego niedobory mogą nieść za sobą poważne konsekwencje.

Produkty spożywcze zawierające krzem

Naturalne uzupełnienie tego minerału w organizmie zależy oczywiście przede wszystkim od naszej diety. Jeśli jest ona bogata w produkty wysokiej jakości, nieprzetworzone czy przyjmowane bez obróbki termicznej nie musimy przesadnie martwić się o poziom krzemu. Niestety jeśli jest inaczej sytuacja wygląda zupełnie odwrotnie. Wiele osób ciągle opiera swoją dietę np. na pieczywie do którego produkcji używa się mąki oczyszczonej czy też białym ryżu, a taka dieta doprowadza jedynie do dostarczenia śladowych ilości krzemu.

Podstawowymi źródłami krzemu w diecie są owoce oraz warzywa, jednak nie polecamy ich w wersji gotowanej jeśli zależy nam na dużej zawartości tego pierwiastka. Najlepiej sprawdzają się wersje surowe np. starte w formie sałatek czy surówek. Owoce również polecamy dokładnie umyć i nie rezygnować ze skórki w której znajduje się wiele cennych mikroelementów na czele z krzemem. Gotowanie tych produktów niestety w dużej mierze obniża ich wartości odżywcze. Dopełnieniem diety bogatej w krzem są oczywiście nieoczyszczone produkty zbożowe jak np. płatki owsiane, kasze czy proso. Z warzyw na największe uznanie zasługuje groch, czosnek, szparagi czy szczypiorek.

Oczywiście krzem znajduje się także w produktach pochodzenia zwierzęcego, co jest dobrą wiadomością między innymi dla zwolenników diety paleo. Najbardziej wartościowym źródłem mięsnym jest wątróbka, jednak chude mięso również możemy uwzględnić w diecie bogatej w krzem. Dodatkowo orzechy, nasiona, pestki również mają swoje zastosowanie i mogą pomóc w uzupełnieniu ewentualnych niedoborów.

Krzem – rola w organizmie

Na samym początku warto wspomnieć, że pierwiastek ten przez wielu specjalistów nazywany był potocznie pierwiastkiem życia, co dodatkowo podkreśla Jego niezwykle ważne funkcje u człowieka. Jako podstawową właściwości krzemu warto wymienić jego udział przy syntezie wielu cząsteczek, dzięki którym nasz organizm funkcjonuje optymalnie, możemy zaliczyć do nich między innymi kolagen czy kwas hialuronowy, a co za tym idzie wspiera zdrowie stawów. Ma też wysoką wartość biologiczną, gdyż wchodzi między innymi w skład ścian komórek.

Największa zastosowanie znalazł w suplementach diety oraz kosmetologii jako czynnik kluczowy dla wzmocnienia, ale także urody włosów, skóry i paznokci. Zdecydowana większość kobiet interesująca się tematyką urody świetnie zdaje sobie sprawę z roli krzemu. Krzywica czy inne dolegliwości układu kostnego również mogą być powodowane długotrwałymi niedoborami krzemu, choć pod tym względem dużo częściej mówi się o roli wapnia, niejako pomijając korzyści wynikające z odpowiedniego poziomu krzemu.

Według licznych badań krzem jest cennym pierwiastkiem do stosowania w profilaktyce przeciwko miażdżycy, gdyż posiada bardzo unikalną funkcję do zwiększania elastyczności żył. Są to najważniejsze funkcje krzemu, jednak pośrednio odpowiada on również za zdrowie całych komórek, wspomaganie procesów zapamiętywania, poziom koncentracji w ciągu dnia, a także daje cenne wsparcie naszemu układowi immunologicznemu.

Niedobór krzemu

Przeciętne zapotrzebowanie na krzem to około 25 mg dziennie, jednak jak wiemy osiągnięcie takiej ilości z diety wymaga jest dostosowania pod obecność składników mineralnych. Dodatkowo w raz z wiekiem zapotrzebowanie może wzrastać do wartości, które jeszcze trudniej zapewnić żywnością. Poza wyliczeniem krzemu w naszej diecie ważne jest zapewnienie mu optymalnej wchłanialności, a to nie zawsze należy do prostych zadań, gdyż przykładowo duże dawki magnezu mogą utrudniać absorpcję krzemu przez organizm.

Podstawowym objawem niedoboru krzemu są oczywiście zmiany skórne, osłabienie i wypadnie włosów oraz łamliwość paznokci. Bardzo często skóra robi się sucha, pojawiają się zmiany przypominające łuszczycę, choć o mniejszym nasileniu bądź trądzik. Takie objawy są zdecydowanie najbardziej charakterystyczne dla krzemu oraz biotyny i pozwalają na szybkie zdiagnozowanie niedoborów. Po uzupełnieniu Jego poziomu stosunkowo szybko dolegliwości te zostają rozwiązane. Oczywiście niedobory mogą objawiać się również w nieco mniej typowy sposób.

U kobiet często występują obfite i bolesne miesiączki, a także trudności z prawidłowym krzepnięciem krwi i gojeniem się ran. Do nieco rzadszych objawów niedoborów krzemu możemy zaliczyć biegunki, łupież oraz siwienie włosów, a ponadto oczywiście infekcje dróg oddechowych wynikających ze słabszej odporności. W przypadku tej ostatniej dolegliwości ogromną rolę odgrywa Shuanghuanglian.

Suplementacja krzemem

Wskazana jest przede wszystkim osobom starszym, ponieważ Jego poziom w organizmie w raz z wiekiem zaczyna stopniowo spadać. Jest także nieco bardziej istotny z punktu widzenia kobiet niż mężczyzn, dlatego też Panie częściej po niego sięgają, zarówno pod postacią suplementów diety jak i kosmetyków.

Dla osób prowadzących higieniczny tryb życia oraz nie stroniących od pełnowartościowych produktów spożywczych, suplementacja krzemem nie będzie konieczna, jednak warto zainwestować w wysokiej jakości kompleks mikroelementów jak Amix Multi-HD.

Bibliografia:

1. Bioavailability of a novel form of silicon supplement.
2. Use of silicon for skin and hair care: an approach of chemical forms available and efficacy.
3. Honey and Health: A Review of Recent Clinical Research.
4. Digestive absorption of silicon, supplemented as orthosilicic acid-vanillin complex.
5. Integrated in vitro approaches to assess the bioaccessibility and bioavailability of silicon-biofortified leafy vegetables and preliminary effects on bone.
6. Dietary Silicon Deficiency Does Not Exacerbate Diet-Induced Fatty Lesions in Female ApoE Knockout Mice.
7. A Collagen Supplement Improves Skin Hydration, Elasticity, Roughness, and Density: Results of a Randomized, Placebo-Controlled, Blind Study.
8. Oral silicon supplementation: an effective therapy for preventing oral aluminum absorption and retention in mammals.

Konsultacja merytoryczna: KRZYSZTOF ABRAMEK