tel: (+48) 600 607 709 | (+44) 0 7367 534919 | 
Jest to związek bardzo szeroko występujący w przyrodzie, zarówno w źródłach zwierzęcych jak i roślinnych. Mimo wszechobecności kwasu pantotenowego występuje on bardzo rzadko w wolnej formie. W tradycyjnym i zbilansowanym odżywianiu najczęściej znajdziemy go na tyle dużo by ryzyko ewentualnych niedoborów było niewielkie, jednak oczywiście istnieją osoby o znacznie większym zapotrzebowaniu niż przewidziane wartości referencyjne.
W wielu źródłach powiela się informacje jakoby kwas pantotenowy i witamina B5 były tymi samymi substancjami. Nie jest to prawda, gdyż wit. B5 to tak naprawdę grupa związków wśród których znajduje się między innymi kwas pantotenowy. Dochodzą do tego jednak jeszcze panteniny, pentenole oraz koenzym A. Może brać udział w przemianach metabolicznych oraz uczestniczyć w reakcjach z ATP w wyniku których powstaje wspomniany już przez nas koenzym A.
Spis treści
Produkty spożywcze zawierające witaminę B5 (kwas pantotenowy)
Jest to związek wszechobecny, a co za tym idzie znajdziemy go w wielu rodzajach produktów spożywczych. Tak naprawdę nie da się wyłączyć kwasu pantotenowego z naszej diety, dlatego osoby posiadające jego skrajne niedobory najczęściej są po prostu skrajnie niedożywione lub cierpią na poważne dolegliwości zdrowotne np. związane z chorobami układu pokarmowego. Wartościowymi źródłami kwasu pantotenowego w diecie są wysokiej jakości produkty spożywcze o niskim stopniu przetworzenia, a zaliczyć do nich możemy między innymi:
- Ryż dziki i brązowy
- Kasze
- Pełnoziarniste pieczywo
- Mięso
- Otręby pszenne
- Ryby
- Zielone warzywa
- Soja
- Orzechy
- Grzyby
- Warzywa Strączkowe
Jak widać dieta zbilansowana, którą najczęściej stosują sportowcy, osoby aktywne czy prowadzące zdrowy styl życia jest w zupełności wystarczającym źródłem witaminy B5. Nie mniej jeśli odczuwamy niedobory możemy wówczas sięgnąć po odpowiednie suplementy diety zawierające pełen pakiet witamin z grupy B, które z pewnością ułatwią nam realizację naszego zapotrzebowania.
Witamina B-5 – wpływ na organizm
Kwas pantotenowy może być produkowany przez nasz organizm samodzielnie w jelitach, jednak póki co brak rzetelnych danych naukowych, które mogłyby określić stopień Jego przyswajalności i wykorzystania z tego konkretnego źródła. W stanach skrajnego niedożywania zdarzały się przypadki niedoborów, więc samoistnie nasze ciało nie jest w stanie pokryć zapotrzebowania.
Jest związkiem niezbędnym do życia, gdyż zalicza się do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Należy przy tym pamiętać, że jest najbardziej podatną witaminy z grupy B-complex na degradacje, dlatego szkodliwe czynniki zewnętrzne mocno obniżają jej zawartość. Jak wiele witamin, tak również B5 bierze aktywny udział w procesach metabolicznych, a ponadto ma bardzo ważne właściwości protekcyjne dla serce, gdyż wspomaga profilaktykę przed niedokrwieniem. Kolejnym aspektem jest pigmentacja włosów, a w prostych słowach przeciwdziałanie siwieniu, za co szczególnie ceniona jest przez mężczyzn w średnim wieku.
Rola kwasu pantotenowego w metabolizmie energetycznym dotyczy w głównej mierze tłuszczy. W dużej części czyni go to tak istotnym dla sportowców, gdyż może uczestniczyć w produkcjo hormonów steroidowych, a zaliczamy do nich przede wszystkim tak pożądany przez mężczyzn testosteron, którego produkcja jest dla nas niezwykle istotna i coraz więcej osób sięga po tzw. boostery testosteronu. Jest ważna także z punktu widzenia pamięci i koncentracji poprzez wpływ na neuroprzekaźniki warunkujące naszą sprawność umysłową takie jak serotonina oraz dopamina. Odpowiadają one również za codzienne samopoczucie oraz nastrój.
Witamina B-5 wspiera syntezę kilku rodzajów przeciwciał, które mogą być kluczowym czynnikiem dla podniesienia naturalnej odporności naszego organizmu. Inne, nieco mniej popularne właściwości to regeneracja naskórka czy błon śluzowych.
Niedobór witaminy B5
Wiele osób w stanach znacznych niedoborów witaminy B5 odczuwa spadek odporności i tendencje do zachorowań na choroby wirusowe. Najczęściej na infekcje podatne są drogi oddechowe, a sama dolegliwość jest przewlekła i często powraca po pozornym wyleczeniu.
Inne objawy niedoborów spotykane są już znacznie rzadziej, jednak część z nich może rodzić poważne konsekwencje. Mamy tutaj na myśli przede wszystkim niestabilne ciśnienie krwi czy też dolegliwości związane z przewodem pokarmowy, a ich konsekwencjami może być nawet odwodnienie. Niektóre osoby obserwują także spowolnione tempo gojenia się ran po uszkodzeniach zewnętrznych skóry.
Warto jednak podkreślić, że zdecydowana większość negatywnych skutków związanych z niedoborem wit. B5 dotyka przede wszystkim osoby w podeszłym wieku. Charakterystyczne są również omdlenia, tendencja do wypadania włosów, znaczne pogorszenie się stanu skóry, a także nadmierne odczuwanie zmęczenia o niezidentyfikowanym podłożu.
Częstym aspektem związanym z niedoborem kwasu pantotenowego są dolegliwości przewodu pokarmowego. Osoby po licznych operacjach i ingerencjach, a także przyjmujące silne antybiotyki bardzo często zmagają się z problemami dotyczącymi prawidłowej wchłanialności większości witamin. Wit. B5 również się do nich zalicza, dlatego monitorowanie jej poziomu w takich przypadkach jest niezwykle trudne.
Suplementacja witaminą B5
Monopreparaty zawierające tylko i wyłącznie kwas pantotenowy nie są szczególnie popularne i posiadają je w ofercie jedynie nieliczni, wyspecjalizowani producenci. Nie chodzi tutaj jednak o koszty czy dostępność, a przede wszystkim o stosunkowo małe ryzyko występowanie niedoborów, stąd też witamina B5 nigdy nie cieszyła się dużą popularnością w suplementacji.
Nie mniej jednak, możemy znaleźć całkiem spore jej ilości w suplementach zawierających kompleks wszystkim witamin z grupy B i taka też opcja wydaje się być zdecydowanie najrozsądniejsza dla większości z nas.
Bibliografia:
- Vitamin B5 Reduces Bacterial Growth via Regulating Innate Immunity and Adaptive Immunity in Mice Infected with Mycobacterium tuberculosis.
- Fabrication and characterization of vitamin B5 loaded poly (l-lactide-co-caprolactone)/silk fiber aligned electrospun nanofibers for schwann cell proliferation.
- Modular Enzymatic Cascade Synthesis of Vitamin B5 and Its Derivatives.
- Roles of vitamins B5, B8, B9, B12 and molybdenum cofactor at cellular and organismal levels.
- Chemoenzymatic synthesis of vitamin B5-intermediate (R)-pantolactone via combined asymmetric organo- and biocatalysis.
- Experimental Raman and IR spectral and theoretical studies of vibrational spectrum and molecular structure of Pantothenic acid (vitamin B5).
- Pantothenic Acid (Vitamin B5) in Infant Formula and Adult/ Pediatric Nutritional Formula by Ultra-High Pressure Liquid Chromatography/Tandem Mass Spectrometry Method: Collaborative Study, Final Action 2012.16.
- Protective effect of vitamin B5 (dexpanthenol) on cardiovascular damage induced by streptozocin in rats.
- Determination of vitamin B5 in human urine by high-performance liquid chromatography coupled with mass spectrometry.
Konsultacja merytoryczna: LEK. MARCIN KUBISA
